Ν’ αγαπάς
(Μουσική και ερμηνεία Παντελής Θαλασσινός, Στίχοι Νίκος Βελιώτης, από τον δίσκο Στης καρδιάς μου τ’ ανοιχτά )
Ν’ αγαπάς τα βουνά και τα πέλαγα, τους γνωστούς και τους άγνωρους τόπους,
τα πουλιά, τα λουλούδια, τα σύννεφα και πολύ ν’ αγαπάς τους ανθρώπους.
Τα θεριά ν’ αγαπάς και τ’ ανήμερα, τα νησιά, τα ποτάμια, τ’ αστέρια.
Κι αν ποτέ σε πληγώσουν κατάστηθα φίλοι, αγρίμια, λευκά περιστέρια,
ν’ αγαπάς, να ξεχνάς και να χαίρεσαι τη δική σου γαλήνη και κείνα
που μ’ αγάπη το νου μας φωτίζουνε και βλασταίνουν αμάραντα κρίνα.
Ερμηνευτικά σχόλια
Ν’ αγαπάς: Είναι ένα τραγούδι χαράς και αισιοδοξίας, που έρχεται σε αντίθεση με τον τρόπο και την πορεία της εποχής. Είναι ένα τραγούδι που ταιριάζει σε νέους ανθρώπους. Όσοι πιστεύουμε στο Χριστό ζούμε και θέλουμε να ζούμε έναν τέτοιο τρόπο σκέψης και ζωής. Να αγαπούμε τη φύση, γιατί ο Θεός την δημιούργησε. Να αγαπούμε τόπους που γνωρίζουμε και τόπους που δεν έχουμε πάει, γιατί και σ’ αυτούς κατοικούν άνθρωποι, που έχουν παραδόσεις, ιστορία, μνήμη, πίστη, όνειρα, έχουν προγόνους. Ο κάθε άνθρωπος είναι εικόνα Θεού. Η κάθε κοινότητα αποτελεί από εικόνες Θεού και δεν μπορούμε παρά να αγαπούμε.
τους ανθρώπους: Πιο πολύ από τη φύση καλούμαστε να αγαπήσουμε τους ανθρώπους, ακόμη κι αν αυτοί δεν μας αγαπούνε. Αγαπώ σημαίνει μοιράζομαι, δίνομαι, προσφέρομαι. Αγαπώ σημαίνει συγχωρώ. Σημαίνει συναντιέμαι με τους άλλους και κάνω τις υποχωρήσεις που μου αναλογούν, για να μπορώ να κρατώ ζωντανές τις σχέσεις μου μαζί τους. Ακόμη κι αν αυτοί δεν μας αγαπούνε, μπορούμε να τους ανεχόμαστε ή τουλάχιστον να μην τους εκδικούμαστε, να μη ζητούμε το κακό τους. Ο άνθρωπος που πιστεύει δε νικιέται από την ένταση της απόρριψης ή της κακίας των άλλων. Για να γίνει αυτό χρειάζεται η πίστη στην αγάπη. Η πίστη στο Θεό, γιατί αυτός είναι η Αγάπη.
σε πληγώσουν κατάστηθα: πολλές φορές οι άλλοι μας πληγώνουν, μας στενοχωρούν. Κάνουν τη ζωή μας δύσκολη. Μόνο όμως με την αγάπη μπορούμε να αντέξουμε. Ας μη λησμονούμε ότι οι άνθρωποι πληγώσαμε και πληγώνουμε το Χριστό, τον Υιό του Θεού, κι Εκείνος και μας συγχώρεσε και μας συγχωρεί. Αυτός είναι ο τρόπος της Εκκλησίας, ο τρόπος της Ορθοδοξίας. Μόνο η πίστη μας δίνει τη δύναμη να συνεχίζουμε να αγαπούμε. Και τότε καταλαβαίνουμε τον ηρωισμό των μαρτύρων και των Αγίων, οι οποίοι είναι τα πρότυπά μας. Είναι αυτοί που άντεξαν τις ταλαιπωρίες και τις δυσκολίες της ζωής ακριβώς γιατί αγάπησαν το Χριστό και τους ανθρώπους. Και οι άγιοι απαρτίζουν το σώμα του Χριστού, την Εκκλησία. Ανάμεσά τους μπορούμε να είμαστε κι εμείς. Αρκεί να αγαπούμε.
να ξεχνάς και να χαίρεσαι: όταν αγαπούμε ξεχνούμε το κακό. Χαιρόμαστε με ό,τι μας δίδεται από τη ζωή και τους άλλους και δεν λειτουργούμε με απαιτήσεις, χωρίς να προσφέρουμε πρώτα εμείς οι ίδιοι. Αλλά και όταν βλέπουμε ότι την προσφορά μας δεν την λαμβάνουν υπόψιν τους οι άλλοι, αν έχουμε πίστη, μπορούμε να ξεχάσουμε. Και όταν ξεχνούμε το κακό, τότε βλέπουμε τον άλλο ως εικόνα Θεού. Με τα τραύματα και τις δυσκολίες. Βλέπουμε και τα δικά μας τραύματα, τις δικές μας δυσκολίες και δεν νικιόμαστε, ούτε απογοητευόμαστε. Δεν μένουμε όμως και αδρανείς, ούτε αποδεχόμαστε παθητικά την μοίρα μας. Όμως δεν κάνουμε κακό, γιατί το κακό δεν μας δίνει αληθινή χαρά, αλλά πρόσκαιρη ικανοποίηση. Και το κακό φέρνει πάντοτε κακό.
βλασταίνουν αμάραντα κρίνα: Η αγάπη βλασταίνει φως, ομορφιά, διάρκεια στο χρόνο. Η αγάπη είναι το κύριο χαρακτηριστικό της ορθόδοξης πίστης και παράδοσης. Η αγάπη μπορεί να λείπει από τον κόσμο μας, να κυριαρχούν οι αριθμοί και οι δείκτες της οικονομίας και να μη νοιαζόμαστε για τον συνάνθρωπό μας. Όμως αυτή είναι που μπορεί να δώσει νόημα στον κόσμο. Να μας κάνει όλους πιο αληθινούς. Η αγάπη είναι το σημείο κλειδί της Ορθοδοξίας. Αγάπη για το Θεό και τον συνάνθρωπο. Και την ίδια στιγμή, η αγάπη γίνεται πράξη. Όχι μόνο στα υλικά, αλλά κυρίως στη φιλία, τη συντροφικότητα, την συγχώρεση, την συνύπαρξη. Ζητούμε από την Ορθόδοξη Εκκλησία να λειτουργεί έτσι. Ως τρόπος και τόπος συνάντησης ανθρώπων που θέλουνε να αγαπούνε. Και αυτό το ήθος να μεταφέρουν στον κόσμο.
Η Ορθοδοξία και οι νέοι
Οι νέοι σήμερα βιάζονται να μεγαλώσουν. Έχουν ανάγκη από σταθερές παρέες. Ανήκουν στη γενιά της εικόνας και της εικονικής πραγματικότητας, των sms και των reality show. Κατακλύζονται από συνεχή πληροφόρηση χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο. Δεν βιώνουν σχέσεις γνήσιας επικοινωνίας. Έχουν ανάγκη από συζήτηση. Τα ιδανικά και οι στόχοι τους ορίζονται από τρίτους και από τις προτεραιότητες που θέτει η σύγχρονη εποχή. Η Εκκλησία για τους περισσότερους εκπροσωπεί έναν πεπαλαιωμένο θεσμό. Η ψυχαγωγία τους έχει χάσει το νόημά της. Ο σύγχρονος πολιτισμός τους προκαλεί απογοήτευση και μελαγχολία.
Ως νέοι διαθέτουν σημαντικό πνευματικό και ψυχικό δυναμικό, αλλά το ρεύμα του σήμερα επιδιώκει να τους το ανατρέψει. Η δημιουργική τους φαντασία περνάει κρίση. Αντιδρούν στις συμβουλές και θεωρούν πως έχουν μόνο δικαιώματα σε μια εποχή που κυριαρχεί το σύνθημα «Πέρνα καλά». Έχουν ανάγκη από μια γνήσια αγκαλιά και κατανόηση. Έχουν ενθουσιασμό για ό,τι είναι αυθεντικό. Η γνώση γι’ αυτούς εξαντλείται στην χρήσιμη ύλη των Πανελληνίων, στα αναγκαία για την είσοδο στο Πανεπιστήμιο και την επαγγελματική καταξίωση, με το «αμερικάνικο όνειρο»για την επιτυχία να είναι η βάση της ζωής τους. Προτιμούν να διαβάζουν βιβλία με μυστήριο, μαγεία, αποκρυφισμό, περιπέτεια. Αρκετοί είναι παιδιά διαλυμένων οικογενειών. Έχουν ανάγκη να παλέψουν για κάτι, αλλά φοβούνται κιόλας όταν έρθει αυτή η ώρα ή βαριούνται τον κόπο. Δεν ενδιαφέρονται για τα καλά και συμφέροντα των ψυχών τους, παρότι έχουν μεταφυσικές αναζητήσεις και τους αρέσει να συζητούν για το Θεό, το θάνατο και την μετά θάνατον ζωή. Η ζωή τους κάνει να πλήττουν, καθώς παραδίδονται στις εφήμερες απολαύσεις.
Η Ορθοδοξία δίνει στους νέους την ελευθερία της αγάπης. Αγάπη κι ελευθερία χωρίς Χριστό δεν έχουν νόημα και αληθινό περιεχόμενο. Όμως ο δρόμος έχει πολλά μονοπάτια και ο καθένας πιθανότατα θα ακολουθήσει τελικά το δικό του. Ο κάθε νέος καλείται να θυμηθεί ότι ο Χριστός δεν το εγκαταλείπει σε όποιο μονοπάτι κι αν διαλέξει, αρκεί να θέλει να Τον νιώσει παρόντα στη ζωή του. Η εικόνα με το Χριστό να χτυπά την πόρτα, το πόμολο της οποίας είναι από μέσα, είναι η εικόνα της Εκκλησίας στην εποχή μας. Η Εκκλησία δεν μπορεί να προβάλλει προς τα έξω μόνο ηθικιστικά διδάγματα κάνοντας τους νέους να έχουν τύψεις και ενοχές, που δεν βοηθούν στο να πλησιάσουν την πίστη. Θα μπορούσαν και οι νέοι και η Εκκλησία να λειτουργήσουν σε ένα κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Να μην αισθάνονται οι νέοι θεατές ή επισκέπτες στην Εκκλησία αλλά να τους ανατίθενται πρωτοβουλίες. Να τους γνωρίσει η Εκκλησία το Χριστό όχι εγκλωβισμένο σε μια εποχή που δεν καταλαβαίνουν, αλλά το Χριστό που ζει ανάμεσά τους και σήμερα. Οι νέοι έχουν ανάγκη από πρότυπα και παραδείγματα.
Η Εκκλησία καλείται να εκφράζει με τη στάση της χαρά και όχι μιζέρια. Να μην είναι ο λόγος της αφοριστικός, αλλά μεστός από επιχειρήματα και αγάπη. Να μην εκφράζει την οδό της τιμωρίας, αλλά της σωτηρίας. Να έχει τη διάθεση να βοηθά τους νέους να ανακαλύψουν ιδανικά, τον εαυτό τους, τις δυνατότητές τους, να νιώσουν ξεχωριστά πρόσωπα σε μια εποχή που προωθείται η μαζοποίηση.
Μέσα από τέτοιους δρόμους η Ορθοδοξία θα μπορέσει να συζητήσει με τους νεώτερους και εκείνοι να πάρουν μία εικόνα που θα τους βοηθήσει να αποφασίσουν με νηφαλιότητα τι τους ταιριάζει στη ζωή τους.